Khi không hoàn thành được mục tiêu đặt ra ngoại trừ sự tác động từ những nhân tố bất khả thi thì bản thân việc đặt mục tiêu chưa hợp lý cũng là một yếu tố nên xem xét lại.
Giống như những flag như: học tiếng Anh, tập thể thao thường xuyên, rèn luyện kỹ năng viết, giảm béo, học lập trình, vv hàng năm cứ xuất hiện đi xuất hiện lại trong danh sách mơ ước của nhiều người.
Để thực hiện những nguyện vọng đó bạn có thể thử sử dụng những phương pháp hiệu quả hơn. Đặc biệt khi bạn cần học một kỹ năng nào đó thì việc chọn mục tiêu, chia nhỏ nhiệm vụ là rất quan trọng.
Hãy cùng xem xét ba mục tiêu sau đây:
- Học tập chăm chỉ hơn.
- Mỗi năm đọc 50 quyển sách.
- Để có một thân hình đẹp đi dự buổi họp lớp ba tháng sau bạn quyết định từ nay sẽ không ăn tối, kiêng đồ uống có đường, đi bộ khi có thể, mục tiêu giảm 5kg.
Thực ra chỉ có điều thứ ba, mặc dù nghe không “hoành tráng” như hai mục còn lại, mới thực sự là một mục tiêu. Bởi mục tiêu này thoả mãn 4 điều kiện:
- Có hoàn cảnh rõ ràng.
- Phạm vi phù hợp.
- Có chỉ tiêu cụ thể.
- Phân tách được thành nhiệm vụ nhỏ.
Cần phải có hoàn cảnh rõ ràng bởi nếu không có chỗ vận dụng cụ thể thường mong muốn sẽ chỉ dừng lại ở việc hô khẩu hiệu. Giống như nhiều người tuyên bố hùng hồn từ giờ sẽ giảm cân, cứ yên tâm, thường là không giảm được đâu.
Nhưng nếu giống như trong ví dụ nêu trên, giảm cân để đi dự tiệc sẽ là động lực để hàng ngày bạn kiên trì tiến tới mục tiêu.
Có một ví dụ phổ biến khác là mục tiêu học ngoại ngữ mà nhiều người đặt ra xong cũng thường xếp xó vì không có hoàn cảnh cụ thể. Nhưng nếu bạn cần học tiếng Anh vì nửa năm sau công ty phái bạn sang Úc công tác 3 tháng thì mục tiêu này sẽ trở thành nhiệm vụ cụ thể, hiệu quả thực hiện sẽ cao hơn nhiều.
Ngoài ra mục tiêu bạn đặt ra cần giới hạn phạm vi, khó quá dễ nản lòng mà đơn giản quá sẽ nhanh chán thực hiện. Một mục tiêu hợp lý thường có khoảng cách vừa phải so với hiện trạng, bạn chỉ cần hơi nhảy lên là với tới.
Nếu đặt mục tiêu quá cao dẫn tới thất bại sẽ ảnh hưởng tới sự tự tin của bạn. Để tránh trường hợp này xảy ra hãy đảm bảo rằng mục tiêu có những chỉ tiêu cụ thể. Ví dụ như nếu đặt mục tiêu là đọc 50 cuốn sách một năm, cần làm rõ: đọc sách gì, đọc lúc nào, tốc độ đọc ra sao? Nếu không làm rõ những chỉ tiêu này có thể bạn sẽ tìm cách ứng phó, như kiểu tự nói với mình: “50 quyển truyện tranh cũng là sách mà” hoặc đọc lướt cho xong. Rồi bạn sẽ tự hỏi “sao phải khổ thế nhỉ”, sau đó sẽ tìm đủ mọi lý do để thấy không đáng phải vất vả thế và cuối cùng là từ bỏ.
Phương pháp khắc phục là đi sâu vào chi tiết:
- Có thời gian bắt đầu và kết thúc.
- Có hành động cụ thể. Ví dụ: tuyên bố tôi muốn giảm cân chỉ là một quan điểm chung chung, còn nói rõ tối nay tôi không ăn cơm là một hành động cụ thể.
- Có số lượng cụ thể. Đừng đặt những mục tiêu trừu tượng như học hành chăm chỉ hơn, đọc nhiều sách hơn. Nếu bạn thực sự muốn làm hãy đưa ra số lượng phù hợp như: mỗi ngày đọc 5 trang sách hoặc đọc 1 lần đồng hồ cà chua thì nghỉ.
- Mức độ hoàn thành. Cần có tiêu chuẩn rõ ràng như thế nào là hoàn thành nhiệm vụ ngay từ đầu.
Khi bạn đã làm rõ mục tiêu rồi thì có thể dồn tài nguyên mình có vào đó để đạt được điều mình muốn. Muốn quá trình này suôn sẻ cần tiến hành phân tách nhiệm vụ.
Con người chúng ta không phải là máy móc nên nếu bạn chỉ đơn giản là làm phép chia để tạo ra các nhiệm vụ con thường sẽ khó kiên trì đến cùng được. Nếu một năm muốn đọc 50 cuốn sách, bạn mà chia nhiệm vụ thành mỗi tuần đọc một cuốn, thì mục tiêu thường sẽ chết yểu vì đường quá dài sớm muộn cũng sẽ bào mòn ý chí của bạn.
Mục đích của việc chia nhỏ nhiệm vụ là tạo ra những cột mốc giúp bản thân nhận được phản ánh tích cực trong quá trình phấn đấu. Lấy việc nâng cao trình độ tiếng Anh làm ví dụ, hãy đặt ra cho mình những cột mốc để phấn đấu:
Bước 1: đủ để giao tiếp hàng ngày. Chỉ cần khi đi du lịch có thể nghe nói thoải mái, tự lo được chỗ ăn ngủ, mua sắm và hỏi đường là đạt mục tiêu. Hãy đặt mục tiêu ban đầu thấp thôi, vạn sự khởi đầu nan, hãy tạo cho mình phản ứng tích cực ngay từ đầu làm động lực cho các bước sau.
Bước 2: đọc hiểu được ý chính của báo tiếng Anh. Bước này sẽ khó hơn, lượng từ vựng phải khoảng 6000.
Bước 3: xem phim tiếng Anh không cần phụ đề. Giai đoạn này yêu cầu vốn từ vựng càng nhiều hơn và đòi hỏi phải có kiến thức nền về văn hóa, nói tắt, thành ngữ, vv
Bước 4: Diễn thuyết 10 phút bằng tiếng Anh. Điều này không chỉ đòi hỏi bạn phải rèn luyện các kỹ năng diễn thuyết mà còn cần ghi nhớ và truyền đạt đến người khác.
Bạn thấy đấy, nếu chia ra như thế này mỗi lần hoàn thành một bước bạn đều sẽ nhận được những thành tựu giúp tạo động lực cho bạn tiếp tục tiến tới.
Thêm vào đó, mỗi bước này lại đòi hỏi những phương pháp học tập và rèn luyện khác nhau, như thế sẽ kích thích trí tò mò, tinh thần tìm tòi của bạn. Chứ còn việc hàng ngày lặp đi lặp lại một cách nhàm chán không phải là học tập, đó là đang tự bào mòn ý chí của mình.
Khi trong tay đã có những phương pháp này rồi thì điều còn lại là làm sao lựa chọn mục tiêu phấn đấu.
Thường chúng ta sẽ muốn rất nhiều thứ vậy lựa chọn thế nào? Hãy chọn mục tiêu dễ hoàn thành nhất.
Vì mỗi lần bạn hoàn thành một mục tiêu sẽ giúp bạn tiến bộ, những thành tích đó sẽ giúp bạn hình thành vòng lặp tích cực.
Trong tâm lý học có “nguyên tắc từng bước nhỏ” , nói đơn giản là hãy tiến lên đã, mỗi bước nhỏ sẽ là nền tảng cho tiến bộ sau này.
Công ty tư vấn hàng đầu thế giới Mc Kinsey gọi phương pháp này là “hái quả trong tầm tay trước”. Bởi thay đổi là điều khó khăn bất kể là đối với cá nhân hay tập thể, có thành quả trong tay mới có thể xúc tiến cải cách được. Do đó, khó trước dễ sau không phải vì ngại khó ngại khổ mà bởi đó là một phương pháp học tập có hiệu quả.
Ví dụ, bạn có ba mục tiêu:
- Lập blog cá nhân, viết bài mỗi ngày.
- Mỗi ngày nghe sách nói trong danh sách yêu thích, ít nhất 30 phút.
- Mỗi ngày học 50 từ mới, chuẩn bị ba tháng sau thi chứng chỉ tiếng Anh,
Những mục tiêu này nên được xếp thứ tự như thế nào? Bạn nên hoàn thành mục tiêu nghe sách nói trước vì mục tiêu này dễ thực hiện, sau khi hoàn thành sẽ giúp bạn củng cố niềm tin và thêm động lực.
Mong rằng những điều này sẽ giúp bạn đọc vững bước trên con đường tiến bộ phía trước.
Ảnh bìa nguồn: pexels.com
