Trừ đi thời gian dành cho những nhu cầu thiết yếu như ăn, ngủ, nghỉ và cả công việc, tập luyện thì thời gian chúng ta có thể dành cho giao tiếp là tương đối hạn hẹp. Do vậy để tận dụng hiệu quả khoảng thời gian này có thể chia các mối quan hệ xã hội thành 3 tầng: Tầng thân mật, tầng thân thiết, tầng giao tiếp.
1. TẦNG THÂN MẬT.
Tầng này gồm những mối quan hệ xã hội quan trọng nhất gồm người nhà và bạn bè vô cùng thân thiết. Giá trị tình cảm họ đem đến là động lực cho chúng ta phấn đấu. Những quan hệ này còn được gọi là kết nối mạnh (Strong social ties).
2. TẦNG GIAO TIẾP.
Chúng ta thường nói đến duy trì mạng lưới quan hệ xã hội chính là chỉ hoạt động ở tầng này. Những mối quan hệ này thường sẽ giúp ích cho bạn nhiều nhất. Những nghiên cứu về quan hệ xã hội đã chỉ ra những kết nối yếu (Weak social ties) (1) thường đem lại nhiều sự trợ giúp hơn. Đó là vì những kết nối mạnh, như người nhà và bạn thân, thường có mối quan hệ và tài nguyên giống bạn khó giúp bạn tiếp cận với những cơ hội bạn không biết.
Trong khi đó, những liên kết yếu lại thường giới thiệu cho bạn những cơ hội, những nguồn tài nguyên bất ngờ.
3. TẦNG XÃ GIAO.
Tầng này gồm những người bạn biết, hoặc đã ăn uống, cafe với bạn nhưng quan hệ không phát triển sâu hơn nữa. Có thể đã kết bạn trên mạng xã hội nhưng chỉ có thể coi là biết nhau.
Ba tầng quan hệ này có thể kết hợp với Định luật Dunbar (2): khả năng giao tiếp của chúng ta chỉ từ 150 – 250 người do sự hạn chế trong quá trình tiến hóa.
Mục đích của 3 tầng quan hệ này không giống nhau.
Đối với TẦNG THÂN MẬT không nên đặt mục tiêu vụ lợi ở đây, bởi họ là những người vẫn yêu và cảm thông kể cả khi chúng ta không thành công, không có tiền. Hạnh phúc của chúng ta được xây dựng trên nền tảng này.
TẦNG GIAO TIẾP có mục đích trực tiếp hơn, chúng ta hy vọng nhận được giúp đỡ từ những mối quan hệ này.
Còn đối với TẦNG XÃ GIAO chỉ cần sàng lọc những mối quan hệ có chất lượng để nâng cấp lên tầng trên là được.
Thông qua việc phân tầng và định nghĩa như trên chúng ta có thể tính toán để phân bổ thời gian sao cho hợp lý.
Vd, tầng thân mật có 5 người, tầng giao tiếp có 50 người, tầng xã giao có 100 người. Nếu chúng ta có 100 đơn vị thời gian.
Vậy 30 đơn vị phải dành cho tầng thân mật, mỗi người 6 đơn vị.
50 đơn vị dành cho tầng giao tiếp, mỗi người 1 đơn vị, có thể tự cân đối, dành nhiều thời gian hơn cho những người ở top đầu.
20 đơn vị dành cho tầng xã giao. Mỗi người, 0,2 đơn vị thời gian.
Do vậy, chăm sóc TẦNG THÂN MẬT LÀ QUAN TRỌNG NHẤT. Đây là nền tảng cơ bản của cuộc sống cũng như sức cạnh tranh của bạn.
Còn đối với với tầng giao tiếp đầu tiên HÃY SỐNG TỐT CUỘC SỐNG CỦA MÌNH, trở thành một người thành thực chính trực, nếu hóm hỉnh dễ mến nữa thì càng tốt, ít nhất không làm người khác phản cảm. Tiếp theo, nên DUY TRÌ LIÊN LẠC. Những ngày lễ tết hoặc sinh nhật có thể nhắn tin hỏi thăm hoặc tặng những món quà nhỏ, tránh trường hợp có việc cần nhờ mới liên lạc lại sẽ hơi đường đột.
Thực chất, người khác giúp bạn thường là do ba nguyên nhân:
- Quan hệ rất thân thiết hoặc họ là người nhà của bạn.
- Họ thích bạn, thấy cửa bạn sáng.
- Họ cũng coi bạn là người trong tầng giao tiếp, bạn cũng có thứ họ cần.
Tuy nhiên, tiền đề của sự giúp đỡ này là sự việc phải ở trong tầm kiểm soát của người đó.
Bởi nếu sự việc quá khó bạn sẽ phải đầu tư rất nhiều tài nguyên để đưa họ vào tầng thân mật của mình thì họ mới chấp nhận hy sinh tài nguyên của họ giúp bạn. Nhưng đời người có hạn bạn có thể làm thế được mấy lần?
Còn đối với tầng xã giao thì rất đơn giản, đảm bảo tôn trọng lẫn nhau là được.
Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quát hơn đối với việc chăm sóc các mối quan hệ xã hội.
- https://techcrunch.com/2016/04/26/weak-ties-matter/
- https://en.wikipedia.org/wiki/Dunbar%27s_number
Ảnh bìa nguồn: pexels.com
