Hãy cùng thông qua cuốn sách “CLASHING OVER COMMERCER” của tác giả Douglas A. Irwin (1) để tìm hiểu về lịch sử chính sách thương mại của Mỹ. Có thể nói xung đột về kinh tế đã tạo nên nước Mỹ ngày hôm nay. Thông qua cuốn sách chúng ta có thể thấy:
Chiến tranh thương mại gắn liền với hai cuộc chiến nổi tiếng trong lịch sử Hoa Kỳ: mâu thuẫn về kinh tế giữa Anh và Mỹ dẫn đến chiến tranh giành độc lập; cuộc nội chiến 1861 – 1865 cũng là do mẫu thuẫn về kinh tế giữa hai miền bắc nam.
Chính sách thương mại trước giờ đều là một trong những mâu thuẫn lớn nhất giữa Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa, do hai đảng này đại diện cho những tập đoàn lợi ích rất khác nhau.
Hàng rào thuế quan không phải là nhân tố khiến ngành công nghiệp chế tạo của Mỹ phát triển, tự do thương mại cũng không phải là lý do khiến ngành công nghiệp này chết dần. Cuộc chiến thương mại Trung Mỹ do Donald Trump phát động sẽ không giải quyết được tận gốc vấn đề.
Theo thống kê, từ 1990 – 2007, ngành công nghiệp chế tạo của Mỹ mất đi 7 triệu việc làm, trong đó chỉ có 1,5 triệu là do hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, còn lại là do tiến bộ khoa học kỹ thuật. Ví dụ trong ngành luyện thép, những năm 1980, để sản xuất 1 tấn thép cần 18 công lao động theo giờ, đến năm 2015 con số này giảm xuống còn 2. Nhân công ngành này giảm ¾ nhưng sản lượng lại cao hơn.
Lượng việc làm mất đi của cả ngành công nghiệp chế tạo chỉ có 13% là do tác động của thương mại quốc tế, 83% còn lại đều là vì khoa học kỹ thuật ngày càng tiến bộ.
Chắc hẳn bạn đọc sẽ thắc mắc vậy hàng rào thuế quan với Trung Quốc liệu có giúp kéo 13% việc làm này quay lại Mỹ? Câu trả lời là không, bởi doanh nghiệp sẽ chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang các nước Đông Nam Á hoặc Châu Phi, nơi chi phí sản xuất rẻ hơn.
Tác giả cho rằng hàng rào thuế quan chỉ là biện pháp bề nổi, phục vụ cho lợi ích của các nhóm lợi ích có khả năng “vận động hành lang” tại Quốc hội Mỹ, còn thiệt hại về kinh tế cuối cùng đều sẽ do người nộp thuế gánh chịu.
Còn bạn nhìn nhận thế nào về hàng rào thuế quan và chiến tranh thương mại? Hãy cùng thảo luận nhé.
